Προς αριστερά

Χάσαμε τις προεδρικές εκλογές, έπειτα από μια σκληρή πολεμική απ’ όλα τα κόμματα και μέσα μαζικής επικοινωνίας, τα οποία τέθηκαν στην υπηρεσία της πλουτοκρατίας, της συντήρησης και του αντιΑΚΕΛισμου.

Προσπαθήσαμε ως κυβέρνηση να προωθήσουμε τη λύση στο κυπριακό και βρεθήκαμε αντιμέτωποι με την τούρκικη αδιαλλαξία, αλλά και με τους αντιομοσπονδιακούς της ελληνοκυπριακής πλευράς, καθώς και με τη συναγερμική παλινδρόμηση για εξυπηρέτηση κομματικών συμφερόντων και της εξυπηρέτησης του στόχου της εξουσίας.

Προσπαθήσαμε να φέρουμε αλλαγές στην εκπαίδευση και σε άλλους τομείς έχοντας πάντα την αντίδραση της κυβερνώσας βουλής.

Μέσα σε δύσκολες συνθήκες πετύχαμε ένα σημαντικό  έργο το οποίο θα μπορούσε να ήταν ακόμα μεγαλύτερο αν η κυβέρνηση ήταν πιο αποφασιστική και ζητούσε συμπαράσταση στην προσπάθεια της από κοινωνικούς φορείς.

Είναι δύσκολο να προσπαθεί μια αριστερή κυβέρνηση να εφαρμόσει ένα φιλολαϊκό και προοδευτικό πρόγραμμα, με μια δημόσια υπηρεσία συντηρητική, μαθημένη στο βόλεμα, αρνητική στις αλλαγές, αλλά και με ανθρώπους σε θέσεις κλειδιά που ανήκουν σε κόμματα της δεξιάς οι οποίοι θέλουν να εξυπηρετήσουν το κομματικό τους συμφέρον.

Ένα σημαντικό λάθος του προέδρου σ. Χριστόφια, νομίζω πως ήταν η επιλογή κάποιων συνεργατών οι οποίοι δεν ήταν διαθέσιμοι λόγω νοοτροπίας και ιδεολογίας να συμπαρασταθούν στην προσπάθεια του. Βέβαια δεν γνωρίζω αν  υπήρχε η δυνατότητα επιλογής και ποιες επιλογές είχε. Νομίζω επίσης πως έπρεπε να είμαστε πιο αποφασιστικοί σαν κυβέρνηση και ως κόμμα να συγκρουστούμε με συμφέροντα και με το κατεστημένο για ν’ αλλάξουμε πράγματα και καταστάσεις. Ο συναισθηματισμός και η εμπιστοσύνη σε ανθρώπους ιδεολογικά και πολιτικά αντίθετους δεν ωφελεί αλλά βλάφτει.

Βρεθήκαμε σε μια κατάσταση απομόνωσης, με τα κόμματα ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ, τα οποία θεωρούμε ως τις δυνάμεις εκείνες του κέντρου που θα μπορούσαμε να συνεργαζόμαστε μαζί τους, να συντάσσονται με τη δεξιά και να λειτουργούν ως κυβερνώσα βουλή, ασκώντας στην κυβέρνηση ισοπεδωτική κριτική. Δεν ξέρω αν υπήρχαν οι δυνατότητες και ποιες ήταν αυτές, για να παραμείνουν στην κυβέρνηση και να εξακολουθήσουν να συνεργάζονται μαζί μας, αν υπήρξαν λάθος χειρισμοί και ποιοι ήταν αυτοί, ούτε αν ευθύνονται κάποιοι από τη δική μας πλευρά και γιατί. Αυτό που καταλαβαίνω και το είχα διαβλέψει από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, είναι ότι με τα κόμματα αυτά έχουμε διαφορές κύρια στο πως αντιλαμβανόμαστε τη λύση του κυπριακού και πως την προωθούμε, άσχετα με τις επίσημες διακηρύξεις των ηγεσιών των κομμάτων αυτών. Γι’ αυτό για μένα ήταν αναμενόμενο πως θα ερχόταν η ώρα να χωρίσουν οι δρόμοι μας και βέβαια δεν είναι  μόνο το  κυπριακό αλλά και ο τρόπος αντιμετώπισης των διαφόρων ζητημάτων που απασχολούν την κυπριακή κοινωνία. Πιστεύω πως σε επίπεδο ηγεσίας δεν έχουμε πολλά περιθώρια συνεργασίας με τα κόμματα αυτά και πως έκλεισε ο κύκλος αυτού του τρόπου συνεργασιών. Όσον αφορά το κυπριακό οι ηγεσίες αυτών των κομμάτων διακατέχονται από εθνικιστική διάθεση και ζητούν μια λύση (ή μη λύση) που να διασφαλίζει την εξουσία της ελληνοκυπριακής πλευράς. Στα κοινωνικό-οικονομικά μπορεί να έχουμε θέσεις που να είναι παρόμοιες σ’ αυτό το στάδιο, αλλά αν θέλουμε να κάνουμε τολμηρά βήματα για να πάρουμε την κοινωνία μπροστά, να είμαστε σίγουροι πως δεν θα τους έχουμε συνεργάτες, ή και θα τους βρούμε αντιμέτωπούς. Έχω τη γνώμη λοιπόν πως θα πρέπει να επιδιώξουμε συνεργασίες με το χώρο του κέντρου, όχι όμως σε επίπεδο ηγεσιών αλλά σε επίπεδο κοινωνίας. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε συνθήκες για κοινωνικές συμμαχίες.

Η κυπριακή κοινωνία είναι βαθιά συντηρητική και το κόμμα μας δεν έμεινε ανεπηρέαστο (στην προσπάθεια μας ν’ αλλάξουμε τον κόσμο, αλλάξαμε εμείς). Υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό στο κόμμα της αριστεράς συντηρητικές αντιλήψεις (σε μέλη και στελέχη) και έχουν διαβρωθεί αρχές και αξίες, καθώς και ο ιδεολογικός προσανατολισμός.

Κύρια ευθύνη για τις συντηρητικές εθνικιστικές και θρησκόληπτες αντιλήψεις της κοινωνίας μας έχει η παιδεία και ή εκκλησία, γι’ αυτό πρέπει να τεθούν στους κύριους μας στόχους για αλλαγές δραστικές και καινοτομίες στην παιδεία και περιορισμό στον  εξουσιαστικό ρόλο της εκκλησίας, καθώς και την επιρροή της στην κοινωνία.

Το κόμμα της αριστεράς για να παίξει τον ρόλο του ως πρωτοπόρα δύναμη αλλαγής της κοινωνίας, πρέπει πρώτα το ίδιο να απαλλαγεί στον μεγαλύτερο βαθμό από συντηρητικές, εθνικές, ρατσιστικές, θρησκόληπτες και θρησκευτικές αντιλήψεις. Είναι λοιπόν απαραίτητη η συνεχής ιδεολογική επιμόρφωση. Να σταματήσει η ένταξη στο κόμμα ατόμων που δεν διακρίνονται από συμμετοχή στα κοινά, κοινωνική δράση με αριστερή στάση και χωρίς μια βασική ιδεολογική αντίληψη του χώρου στον οποίο εντάσσονται.

Είναι ανάγκη και επιβάλλεται η ηγεσία του κόμματος να ενισχύσει την παρουσία της στη βάση του κόμματος αλλά και στον κόσμο ευρύτερα.

Τα μέλη του κόμματος είναι φορείς των θέσεων, της πολιτικής,  ταχτικής και ιδεολογίας του κόμματος γι’ αυτό έχουν την ευθύνη να είναι γνώστες αυτών, ώστε να παίζουν σωστά τον ρόλο τους στην κοινωνία. Δεν νοείται μέλη του κόμματος και να μην είναι ενεργοί πολίτες.

Όταν παίρνονται αποφάσεις σε οποιοδήποτε επίπεδο πρέπει και να υλοποιούνται. Την ευθύνη βέβαια την έχουν αυτοί που τις παίρνουν. Το χειρότερο είναι οι ενέργειες να οδηγούν σε αντίθετες κατευθύνσεις.

Χρειάζεται να μελετηθεί η ανάγκη στις σημερινές δοσμένες συνθήκες για καταστατικές αλλαγές, όπως και αλλαγές στην οργανωτική δομή του κόμματος.

Έχει ευθύνη το κόμμα της αριστεράς να δημιουργήσει μέσα στον κόσμο μέτωπα στήριξης πολιτικών (π.χ. συμμετοχή πολιτών σε επιτροπές σε ζητήματα που τους αφορούν), όπως και μέτωπα αντίστασης σε αντιλαϊκές πολιτικές, και πολιτικές που δεσμεύουν το μέλλον της χώρας οικονομικά και πολιτικά και τη βάζουν  σε πολυεθνικό μονόδρομο (π.χ. ένταξη στον συνεταιρισμό για την ειρήνη; Και αναβάθμιση των σχέσεων με το ΝΑΤΟ). Στους αγώνες αυτούς συμμέτοχοι πρέπει να είναι και οι προοδευτικοί τουρκοκύπριοι. Κύρια ο αγώνας για τη λύση του κυπριακού πρέπει να είναι κοινός, γι’ αυτό είναι απαραίτητη η ενίσχυση των κοινών δράσεων.

Η ευρύτερη αριστερά έχει να παίξει ρόλο, γι’ αυτό θα πρέπει να βρεθούν οι τρόποι συνεργασιών για διαμόρφωση πολιτικών και κοινή δράση.

Είναι πια κατανοητό πως τα κύρια κέντρα λήψης αποφάσεων δεν είναι τοπικά αλλά διεθνή, γι’ αυτό επιβάλλεται η κοινή δράση των αριστερών δυνάμεων πανευρωπαϊκά και παγκόσμια.