Ανεργία

Τι έκανε η κυβέρνηση για τους ανέργους.

Γίνεται πολύς λόγος για ανεργία και το τι έκανε η κυβέρνηση. Το τμήμα εργασίας χειρίζεται τα ακόλουθα τρία σχέδια χορηγιών απασχόλησης.

• Έκτακτο Σχέδιο Παροχής Κινήτρων για την Απασχόληση Ανέργων. Προνοεί παροχή χορηγίας σε επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν άνεργα άτομα. Η χορηγία παρέχεται για έξι μήνες και ανέρχεται στο 60% του μισθολογικού κόστους του εργαζομένου, με μέγιστο ύψος €7.200 κατ’ άτομο. Ο συνολικός προϋπολογισμός του σχεδίου ανέρχεται στα €6 εκ
• Σχέδιο Παροχής Κινήτρων για την Εργοδότηση Ατόμων από τις Ευπαθείς Ομάδες. Προνοεί παροχή χορηγίας σε επιχειρήσεις και τοπικές Αρχές, για πρόσληψη ανέργων που ανήκουν στις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες του πληθυσμού. Η χορηγία παρέχεται για δώδεκα μήνες και ανέρχεται σε 65% του μισθολογικού κόστους του εργαζομένου, με μέγιστο ύψος €13.000 κατ’ άτομο ενώ καταβάλλονται και οδοιπορικά. Ο προϋπολογισμός του σχεδίου ανέρχεται στα €3 εκ.
• Σχέδιο Παροχής Κινήτρων για Πρόσληψη Ατόμων με Αναπηρία. Καλύπτει το 75% του μισθολογικού κόστους εργοδοτών που προσλαμβάνουν άνεργα άτομα με αναπηρία για 24 μήνες, με μέγιστο ύψος €30.000 κατ’ άτομο (με πρόσθετη οικονομική βοήθεια για τα άτομα με αναπηρία με μέγιστο ποσό €5.000 για αντιστάθμιση πρόσθετων δαπανών που συνεπάγεται η απασχόληση ατόμων με αναπηρία), ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του ανέρχεται στο €1εκ.
• Επιπλέον η Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ), έθεσε σε ισχύ:
  Τα Σχέδια Αρχικής και Συνεχιζόμενης Κατάρτισης, τα οποία γίνονται σε συνεργασία με το Ανώτερο Ξενοδοχειακό Ινστιτούτο Κύπρου (ΑΞΙΚ) και το Κέντρο Παραγωγικότητας(ΚΕΠΑ).
• Το Έκτακτο Σχέδιο Κατάρτισης Ανέργων στις επιχειρήσεις σε συνεργασία με το Τμήμα Εργασίας, με στόχο την αντικατάσταση εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες με άνεργο δυναμικό από την Κύπρο και άλλες χώρες της ΕΕ.
• Το Εξειδικευμένο Σχέδιο Στελέχωσης Επιχειρήσεων με Απόφοιτους Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, σκοπός του οποίου είναι η παροχή κινήτρων στους εργοδότες για πρόσληψη, κατάρτιση και αξιοποίηση νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Βάσει του σχεδίου καταβάλλεται στον εργοδότη χορήγημα που μπορεί να ανέλθει στο 60%, 70% ή 80% του κόστους κατάρτισης και του κόστους προσωπικού των συμμετεχόντων με ανώτατο μηνιαίο χορήγημα€1.600.
• Το Έκτακτο Σχέδιο Επιμόρφωσης Ανέργων (σύμπραξη ΑνΑΔ-ΚΕΠΑ-ΑΞΙΚ-ΤΕ), με βασική επιδίωξη τη βελτίωση των γνώσεων και δεξιοτήτων των ανέργων για παραγωγική ένταξή τους στην απασχόληση. Σκοπός του Σχεδίου είναι η παροχή ευκαιριών κατάρτισης σε άτομα που καθίστανται άνεργα λόγω της οικονομικής επιβράδυνσης, ώστε να αναβαθμίσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους για παραγωγική επανένταξή τους στην απασχόληση.

Με στόχο τη στήριξη των επιχειρήσεων για διατήρηση και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους αλλά και την ενίσχυση της ανταγωνιστικής ικανότητάς τους, το ΚΕΠΑ εφαρμόζει Έκτακτο Σχέδιο Επιχορήγησης Επιχειρήσεων. Το εν λόγω Σχέδιο έχει προϋπολογισμό €8εκ. και παρέχει επιχορήγηση μέχρι και €90,000 σε κάθε επιχείρηση.

1.        Ποιες οι ευθύνες προηγούμενων κυβερνήσεων για την σημερινή ανεργία σε σχέση και με την έλευση ευρωπαίων εργαζομένων;

Σήμερα στην Κύπρο υπάρχουν 100.000 κοινοτικοί εργαζόμενοι. Απ’ αυτούς οι 32.000 είναι ελλαδίτες. Όταν γινόταν η προετοιμασία για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, ακόμα και μετά την ένταξη, οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν πήραν μέτρα για να αντιμετωπίσουν το αναμενόμενο φαινόμενο μαζικής καθόδου κοινοτικών εργαζομένων στην Κύπρο.

·         Δεν έγινε πλήρης και σε βάθος αξιολόγηση ποια θα ήταν η επίπτωση στην αγορά εργασίας από την ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων.

·         Δεν υπολογίστηκε ότι η Κύπρος θα ήταν ελκυστικός προορισμός για πολλούς ευρωπαίους εργαζόμενους.

·         Δεν στήθηκαν από την αρχή επαρκείς και αποτελεσματικοί μηχανισμοί επιθεώρησης ώστε να ελέγχεται και να διασφαλίζεται πως όσοι έρχονται στην Κύπρο για εργασία, πρέπει να είναι δηλωμένοι και να απασχολούνται με τους ίδιους όρους απασχόλησης με τους Κύπριους εργαζόμενους.

·         Δεν έγινε στοιχειώδης κατάρτιση του προσωπικού του Υπουργείου Εργασίας για να μπορούν να εφαρμόζουν μια βασική κοινοτική αρχή που είναι η ισότητα της μεταχείρισης μεταξύ εργαζομένων, ανεξάρτητα από την καταγωγή.

·         Δεν λήφθηκαν επαρκή μέτρα ούτε στα συμβόλαια δημοσίου για να εξασφαλίζεται ότι η εργοδότηση των κοινοτικών δεν θα λειτουργεί ανταγωνιστικά για τους Κύπριους εργαζόμενους

2.        Τι έκανε η κυβέρνηση Χριστόφια και πιο συγκεκριμένα το  Υπουργείο Εργασίας για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα;

Εστησε εξειδικευμένους μηχανισμούς για επιθεωρήσεις στα ζητήματα της αδήλωτης εργασίας και της παράνομης εργοδότησης εργαζομένων από τρίτη χώρα. Οι επιθεωρητές έτυχαν ταχύρρυθμης εκπαίδευσης για να μπορούν να επιθεωρούν στα ζητήματα της ίσης μεταχείρισης. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι οι δυνατότητες του Υπουργείου είναι περιορισμένες. Έχει μόνο 12 επιθεωρητές παγκύπρια. Με 12 επιθεωρητές, είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθούν τα χιλιάδες υποστατικά. Αυτοί οι 12 επιθεωρητές είναι διαχωρισμένοι σε τέσσερα κλιμάκια (ένα για κάθε επαρχία) ενώ γίνονται και απογευματινά κλιμάκια χρησιμοποιώντας, στο βαθμό που δίνεται στο Υπουργείο, η δυνατότητα υπερωριακής απασχόλησης. Τα 12 άτομα επιθεωρούν ζητήματα αδήλωτης και παράνομης απασχόλησης, ισότητας της μεταχείρισης, εφαρμογής του νόμου περί προστασίας των μισθών, εφαρμογής του νόμου για τη δέσμευση του εργοδότη να δίνει γραπτώς τους όρους εργοδότησης κ.α. Με τις περιορισμένες δυνατότητες του Υπουργείου από τον Απρίλιο του 2009 μέχρι το Δεκέμβριο του 2010 επιθεωρήθηκαν πέραν των 5361 χώροι εργασίας, (η πλειοψηφία στην Οικοδομική) με σύνολο εργαζομένων 17000. Αυτό δεν γινόταν προηγουμένως.

3.        Ποια ήταν τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων;

Στο κεφάλαιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων υπάρχει σχεδόν κατά 90% συμμόρφωση και στις περιπτώσεις που παρανομούν υπάρχει διαδικασία που φτάνει μέχρι το δικαστήριο. Ωστόσο από τους ελέγχους διαπιστώνονται απογοητευτικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα το 54.91% των κοινοτικών είναι αδήλωτοι καθώς και το  23.02% των αλλοδαπών. Στην Οικοδομική το 55.07% των κοινοτικών είναι αδήλωτοι, στην Ξενοδοχειακή το 61.64%, στα κέντρα αναψυχής το 58.52% και στις άλλες επιχειρήσεις το 40.30%