Κυριακή 18 Ιανουαρίου 2015

Φαρμακευτική αγωγή στην καπιταλιστική κρίση

Την ώρα που γινόταν μια συζήτηση στο ιστολόγιο του φίλου Aneforiwn http://aneforiwn.blogspot.com/2015/01/22015.html Για την ταξική διαστρωμάτωση στο ΑΚΕΛ και ιδεολογική αντανάκλαση στις πολιτικές θέσεις και στάσεις του κόμματος, πήρα ένα κείμενο από κάποιο σύντροφο (ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος ΣΠΕ) με θέμα την οικονομική κρίση και θα το παραθέσω πιο κάτω για προβληματισμό με βάση και την αναφερόμενη συζήτηση. Να διευκρινίσω πως το κείμενο δεν εκφράζει τις δικές μου απόψεις.

Του Γιάννη Ιωάννου:


Η έξοδος από την οικονομική κρίση που μαστίζει τον τόπο μας είναι μια επώδυνη διαδικασία άλλα και η μοναδική οδός για να ελπίζουμε να επανεκκινήσει η οικονομία μας.
Όπως και στην ιατρική, που για να κάνεις την πιο αποτελεσματική θεραπεία πρέπει να κάνεις πρώτα διάγνωση με  απόλυτη ακρίβεια, έτσι και στη οικονομία, όπως και σε κάθε επιστήμη απαιτείται η  ίδια λογική σειρά ενεργειών.
Επομένως πρώτα θα πρέπει να διαγνώσουμε ποιος είναι ακριβώς ο λόγος που η οικονομία μας έχει φτάσει σε αυτή την  κατάσταση.
Ο δημοσιονομικός τομέας είναι ελλειμματικός από το 1960. Έχει συσσωρευτεί ένα έλλειμμα από το 1960 μέχρι το 2014. Οι διαρθρωτικές αλλαγές που ήδη έχουν εφαρμοστεί είναι σημαντικές και μπορούν να σταθεροποιήσουν το έλλειμμα.
Αυτή η αρνητική πτυχή του ελλειμματικού δημοσιονομικού τομέα από μόνη της δεν μπορεί να είναι ο κύριος λόγος της διάλυσης της οικονομίας μας. Αν ήταν το αντίθετο, τότε η οικονομία μας θα έφτανε στην κατάσταση τη σημερινή πολύ πιο πριν, διότι αυτή η ελλειμματική δημοσιονομική κατάσταση είναι ένα αθροιστικό φαινόμενο που ξεκινά από το 1960 και σταδιακά αυξανόταν μέχρι που έχει εμφανιστεί μια άλλη τεράστια οικονομική τρύπα, σε αναλογία είναι πολύ μεγαλύτερη της δημοσιονομικής και  που έχει επιφέρει μοιραία τη δεινή οικονομική κατάσταση που ζούμε όλοι σήμερα.





Επομένως ο ουσιαστικός και καθοριστικός λόγος που η οικονομία μας έχει κάνει βουτιά θανάτου ήταν ο Ιδιωτικός τραπεζικός τομέας.   
Η εισαγόμενη οικονομική κρίση, πρωτίστως από την ελληνική αγορά, δια μέσου των κυπριακών τραπεζών,( ΤΚ ΛΤ. ,Ελληνική Τ.) έχουν φέρει την κυπριακή οικονομία ένα βήμα πριν την οικονομική καταστροφή.
 Με παντελή απουσία ουσιαστικού έλεγχου από την ΚΤ , έχουν επενδύσει σε ομόλογα μη κρατικά, αγόρασαν άλλες τράπεζες σε μυθικά ποσά, δάνεισαν ΟΛΕΣ τις καταθέσεις των κυπρίων και όχι μόνο, στην ελληνική αγορά. Αυτές οι ενέργειες έχουν προκαλέσει πρωτοφανή έλλειψη ρευστότητας στον τραπεζικό τομέα.
Οι τραγικές αποφάσεις του Eurogroup στις 15 και 20 του Μάρτη, οδηγούν σε ανακεφαλαιοπίηση της ΤΚ με κούρεμα των καταθετών , και στην αναδιάρθρωση  της Λαϊκής Τ. Το ξεπούλημα  των εμπορικών δραστηριοτήτων των Τραπεζών μας στην Ελλάδα ,σε χρόνο dt ( μηδενικό),  σκοπό είχε να απαλειφθεί εξ΄ολοκλήρου ο πιθανός συστημικός κίνδυνος προερχόμενος από την κυπριακή οικονομία ( €12δις. σε €0,5δις.). Όλα αυτά τα γεγονότα έχουν οδηγήσει την κυπριακή οικονομία  σε Τροικανή κηδεμονία με βασικό χαρακτηριστικό τα  μέτρα λιτότητας.
Αυτό το σκηνικό στον χρηματοπιστωτικό τομέα δεν μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο το Συνεργατικό Κίνημα.






 Η  έλλειψη εμπιστοσύνης των καταθετών από το τραπεζικό σύστημα οδηγεί σε συνεχή απόσυρση μετρητών. Η συνεχής αύξηση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων  οδηγεί σε ένα χαμηλό δείκτης της  κεφαλαιουχικής  επάρκειας στο συνεργατικό κίνημα.
 Όλες αυτές οι αρνητικές επιδόσεις αναγκάζουν το συνεργατισμό σε εξεύρεση κεφαλαίων €1,5δις για να εξασφαλιστεί η κεφαλαιουχική επάρκεια του συνεργατικού κινήματος.
 Τελικά αποφασίζεται ότι το €1,5 δις θα δοθεί σαν κρατική χορηγία με αποτέλεσμα να κρατικοποιείται ο συνεργατισμός ,και να χάνουν όλα τα προνόμια τους  τα μέλη του, που τον έχουν δημιουργήσει.
Όλα αυτά υποδηλούν ξεκάθαρα ότι το τραπεζικό μας σύστημα είναι η βασική αίτια της οικονομικής καταστροφής και  πρέπει άμεσα να γίνουν ενέργειες πέραν εκείνων  που έχουν  ήδη διενεργηθεί ( Κουρέματα και περαιτέρω κινήσεις/ενέργειες κεφαλαιουχικής ενίσχυσης).
Η οικονομία δεν εκκινά διότι ο βασικός αιμοδότης της ανάπτυξης, που  είναι το κράτος και το Τραπεζικό σύστημα (Τ.Σ.) , αδυνατούν να δώσουν τα απαραίτητα εφόδια για την ανάπτυξη.
Η μεγαλύτερη τράπεζα της Κύπρου η Τ. Κ. έχει σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας. Το πρόβλημα αυτό το έχει αποκτήσει λόγω αλόγιστου δανεισμού και κακών επενδύσεων του παρελθόντος:






Η φόρτωση του ΕΛΑ € 9.5 δις , που ήταν προϊόν της ιστορικής απόφασης του Eurogroup τον  Μάρτιο 2013 , η συνεχής  αύξηση των ΜΕΔ (NPL) και η συνεχής απόσυρσης κεφαλαίων προς το εξωτερικό.
Αφού πλέον γνωρίζουμε τους λόγους που η οικονομία δεν εκκινά, τότε παίρνουμε ένα ένα τους λόγους , τους αναλύουμε και δίνουμε άμεσα λύσεις οι οποίες  πιθανώς είναι οι ακόλουθες:
Α. Το ΕΛΑ δύσκολα το αλλάζεις. Απλά εκκινάς την οικονομία η οποία με την σειρά της αποφέρει  περισσέματα και με αυτά εξοφλάς σταδιακά τον ΕΛΑ.
Β. Τα €5δις Που έχουν χαθεί από το περιβόητο κούρεμα του δημόσιου Ελληνικού χρέους και η απώλεια των €4δις έως και €12 δις από την μονομερή απόφαση για το ξεπούλημα του χαρτοφυλακίου των κυπριακών τραπεζών στη Ελλάδα, θα πρέπει να τα διεκδικήσουμε , τώρα που η Ελλάδα κάνει διαπραγμάτευση για την αναδιάρθρωση του χρέους της. Αυτή η ενέργεια είναι ενέργεια που εξαρτάται από το ίδιο το κράτος αλλά από και την βουλή που μπορεί να υποχρεώσει την κυβέρνηση να το διεκδικήσει τώρα που υπάρχει η συγκυρία αυτή.
Εάν επιστρέψουν πίσω στο Τ.Σ. €9 δις η οικονομία θα τρέξει.!!!!
Γ. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ΜΕΔ είναι μια τραπεζική μάστιγα που αυξάνεται με γεωμετρική αύξηση. Το συνόλων των ΜΕΔ θα πρέπει να χωριστεί σε τρεις κατηγορίες.






Η πρώτη κατηγορία, που είναι γύρω στο 12-15% του συνόλου των ΜΕΔ, είναι δάνεια τα οποία διαχρονικά ταλάνιζα το Τ. Σ. , που όταν ήταν μόνο αυτά  το Τ.Σ. λειτουργούσε. Όμως σε συνδυασμό με την πρόσθεση και των άλλων κατηγοριών έγινε  καταστροφικό το τεράστιο ποσοστό των ΜΕΔ και πρέπει άμεσα να μειωθεί.
Χρησιμοποιώντας ορθολογιστικά την νομοθεσία περί εκποιήσεων υποθηκών πρέπει άμεσα να εισπραχτούν τα ΜΕΔ αυτής της κατηγορίας. Εξάλλου κουβαλά και κάποια χρόνια πίσω η οικονομική ασυνέπεια  αυτών των δάνειων . Φυσιολογικά θα πρέπει αυτή η κατηγορία να είναι η πρώτη προς εξόφληση.
Η δεύτερη κατηγορία που πιθανώς να είναι και η μεγαλύτερη με ποσοστό 20-25% του συνόλου των ΜΕΔ είναι τα θύματα της οικονομικής κρίσης. Σε αυτή την κατηγορία  οι δανειζόμενοι ήταν αξιόχρεοι πριν αποκοπούν οι μισθοί τους , ή έχουν  βρεθεί  άνεργοι.  Σε αυτή την κατηγορία πρέπει να χρησιμοποιηθεί όλη η ευαισθησία που απαιτείται για να τους δοθεί χρόνος αντίδρασης.
Επιμήκυνση δανείου, αναστολή δόσεων, απαλοιφή τόκων υπερημερίας, μείωση του επιτοκίου και επιλεκτικό κούρεμα δανείων.
Η τρίτη κατηγορία είναι το υπόλοιπο 10-12% που είναι προϊόν κάθε οικονομικής κρίσης. Σε αυτή τη κατηγορία βρίσκονται οι   επιτήδειοι και καιροσκόποι. Σε αυτούς το Τ.Σ. θα πρέπει να είναι αμείλικτο.






Αυτοί είναι άνθρωποι που έχουν έσοδα, αυξημένα μάλιστα ,όμως εκμεταλλεύονται τις συνθήκες χάους και πανικού για να κερδίσουν ότι μπορούν περισσότερο. Πρέπει άμεσα να εφαρμοστούν οι πρόνοιες των δανειοδοτησεών τους και μάλιστα με εκποιήσεις εξπρές. Από αυτή την κατηγορία όλοι θα ξοφλήσου άμεσα χωρίς να δεχτούν τις εκποιήσεις των περιουσιών τους και το Τ.Σ. θα εισπράξει λεφτά μετρητά.
Δ. Για να ξεκινήσει η ανάπτυξη πρέπει να γίνουν αναπτυξιακά έργα και το Τ.Σ. να δύναται να τα χρηματοδοτήσει. Επίσης θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις.
Ένα πολύ σημαντικό σημείο για την ενθάρρυνση των επενδυτών για να δανειοδοτηθούν είναι το χαμηλό επιτόκιο. Το χαμηλό επιτόκιο είναι επίσης πολύ σημαντικό στοιχείο που θα ενθαρρύνει όλους του δανειζόμενους και ειδικά εκείνους που εμπίπτουν στα ΜΕΔ. Καμία τράπεζα από μόνη της δεν πρόκειται να μειώσει τα επιτόκια δανεισμού , φυσικά σαν βασικό συνεπακόλουθο και των καταθέσεων.  Επομένως μια τράπεζα με ίδια πρωτοβουλία δεν προχωρεί σε τέτοιο μέτρο διότι ισοδυναμεί με αυτοκτονία όταν αποφασίσει από μόνη της να το πράξει. Αυτή η ενέργεια απαιτεί συλλογικότητα και κοινή συναινέσει απόφαση. Η νομοθεσία είναι ξεκάθαρη για ελεύθερη επιτοκιακή πολιτική.







Θα πρέπει η πολιτεία να μεριμνήσει να γίνει καθολική πολιτική για μια πενταετία. Αυτό είτε θα γίνει με αλλαγή της νομοθεσίας που πρέπει όλοι οι πολιτικοί χώροι να συναινέσουν μέσω της νομοθετικής εξουσίας, είτε ο καθ΄ύλην αρμόδιος θεσμός, η κεντρική τράπεζα, να το αποφασίσει με διάταγμα.
Αυτή η ριζοσπαστική πρόταση που είναι φαίνεται και η μοναδική διέξοδος από το οικονομικό αδιέξοδο που βρίσκεται σήμερα η κυπριακή οικονομία θα πρέπει να υλοποιηθεί πάραυτα.
Τεχνικά η πρόταση αυτή  για να έχει άμεσο αποτέλεσμα θα πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά.
Τα γενικό επιτόκιο κατάθεσης θα πρέπει να κυμαίνεται γύρω στο -2% και το γενικό επιτόκιο δανειοδότησης γύρω στο 0%.
Το επιτόκιο δανεισμού πρέπει να εφαρμοστεί άμεσα και στα υφιστάμενα δάνεια είτε τούτα είναι ΜΕΔ είτε εξυπηρετούμενα.
Αυτή η ενέργεια θα φέρει άμεσα αποτελέσματα από τους δανειζόμενους που θα προσπαθήσουν είτε να ξοφλήσουν όλες τους τις υποχρεώσεις είτε να ελαχιστοποιήσουν τα υπόλοιπα των δανείων τους με το ευεργετικό  μηδενικό επιτόκιο.
Άρα θα αρχίσουν να υπάρχουν εισροές λεγομένου φρέσκου χρήματος στο Τ.Σ. Τότε θα δύναται να δανειοδοτήσει αναπτυξιακά έργα καθώς επίσης και να επιστρέψει πίσω στους καταθέτες του όσα χρήματα θα χρειάζονται από τις καταθέσεις τους. Η έξοδος αυτών των χρημάτων από το Τ.Σ. δεν θα γίνει σε βάρος του ΕΛΑ , αλλά από το φρέσκο χρήμα που θα εισρεύσει από τα ΜΕΔ .




Σήμερα που δεν υπάρχει εισροή φρέσκου χρήματος όλες οι εκροές γίνονται σε βάρος της αύξησης του ΕΛΑ και των εισροών που προέρχονται από τα εξυπηρετούμενα δάνεια. Αυτή η ροή δεν μπορεί να φέρει ανάπτυξη διότι καθημερινά μειώνονται οι εισροές λεφτών από τα εξυπηρετούμενα δάνεια και καθημερινά απαιτείται αύξηση του ΕΛΑ.
Η οικονομία μας για να εκκινήσει απαιτεί μείωση απαιτήσεων από τον ΕΛΑ και μακροχρόνια εξόφληση, ενίσχυση των εισροών από τα εξυπηρετούμενα δάνεια και εμφάνιση νέων εισροών από τα  ΜΕΔ. 
Οι καταθέτες δεν θα πρέπει να ανησυχήσουν από αυτό το ριζοσπαστικό μέτρο διότι είναι και ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ τρόπος να πάρουν όλα τα λεφτά τους από το Τ.Σ. Σήμερα όπως είναι η κατάσταση δεν έχουν πρόσβαση σε ολόκληρο το ποσό που είναι καταθετημένο στο Τ.Σ.
Ενίσχυση της  θέσης αυτής είναι και η τελευταία απόφαση της Ευρωπαϊκής τράπεζας όπως μειώσει τα επιτόκια κατάθεσης στο    -1.25% και τα επιτόκια δανεισμού στο 0.25% για να ενθαρρύνει την ανάπτυξη στη Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όλα αυτά τα μέτρα εάν εφαρμοστούν ,όλα μαζί η και μερικά από αυτά , τότε μπορούμε να ελπίζουμε για μια καλύτερη ημέρα , της κυπριακής οικονομίας